به گفته معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، پیش‌بینی می‌شود نهایی‌شدن 8 پروتکل این کنوانسیون 2 سال دیگر به طول انجامد.
یک سال قبل (21 مرداد 85) کنوانسیون تهران با تصویب دولت قزاقستان رسماً لازم‌الاجرا شد. این کنوانسیون که «چارچوب حفاظت از محیط زیست دریای خزر» عنوان گرفته و به «کنوانسیون تهران» معروف است به سبب بحرانی‌بودن وضعیت محیط‌زیست خزر و به کوشش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد برای تشویق کشورهای ساحلی به ایجاد کنوانسیون زیست محیطی خزر شکل گرفت.
متن نهایی آن، پس از توافق 5 کشور ساحلی خزر در 13 آبان 1382 طی مراسمی در تهران به امضای کشورهای ساحلی رسید و به همین دلیل «کنوانسیون تهران» نام گرفت.
دکتر محمدباقر نبوی، عمده‌ترین تهدیدات محیط زیست خزر را در بخش شمال و شمال غربی این دریا، نفت و فرآورده‌های نفتی و صنایع آلاینده ذکر کرد و گفت: انتظار می‌رود با اجرای 8 پروتکل کنوانسیون تهران، کشورهای عضو براساس چارچوب‌های قانونی مانع از ورود پساب‌های آلاینده صنعتی و فرآورده‌های نفتی به خزر شوند تا سلامت محیط زیست این پهناب بیش از این دچار مخاطره نشود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام هرگونه آماری مبنی بر سهم آلایندگی کشورهای حاشیه خزر در آلوده‌ساختن این دریا را تنش‌زا دانست و گفت: ما امیدواریم پنج کشور حاشیه خزر در تعامل با یکدیگر آلاینده‌ها را در خزر به حداقل برسانند، چرا که خزر اکوسیستمی است که ورودی آب دارد اما خروجی آن، تبخیر در سطح دریاست و در نتیجه هرگونه آلودگی که به این پهناب راه یابد در آن می‌ماند و مشکل‌ساز می‌شود.
نبوی با اشاره به این که عمده‌ترین منبع آلاینده در سواحل جنوبی خزر زه‌آب‌های کشاورزی و مواد مغذی و سموم داخل آن است که از طریق زه‌آب‌ها به خزر می‌ریزد، افزود: تلاش می‌شود، امسال این زه‌آب‌ها به حداقل برسد، همچنین با توجه به ماده 63 قانون برنامه چهارم توسعه مبنی بر پاکسازی و آزادسازی حریم دریاها و اجرایی‌شدن آیین‌نامه آن، نهادها و سازمان‌های ذیربط تلاش می‌کنند طی 6 ماه آینده این آیین‌نامه را به اجرا درآورند.
وی درخصوص آلودگی خزر و آثار نامطلوب آن بر آبزیان این دریا بویژه ماهیان خاویاری خاطرنشان ساخت: آلودگی‌های خزر تا آن اندازه نیست که مصرف آبزیان این دریا باعث نگرانی شود یا مشکل‌زا باشد اما مشکل کاهش ماهیان خاویار تنها ناشی از آلودگی نیست بلکه این مشکل ناشی از صید قاچاق و صید بی‌رویه این ماهیان بویژه صید در فصل غیرمجاز است که بنابر برخی آمارها، این میزان بیش از صید مجاز است. از سوی دیگر، تخریب رودخانه‌ها که مکان‌های تخم‌ریزی و زادآوری ماهیان است باعث کاهش شدید ذخایر دریای خزر شده است.
نبوی با اشاره به این‌که فعالیت‌های صنعتی در شمال در حدی نیست که مشکل خاصی ایجاد کند، تأکید کرد: سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به نوع اکوسیستم خزر و بسته‌بودن آن با توسعه صنعت در سواحل این دریا به‌شدت مخالف است و انتظار دارد مسئولان با تمهیدات قانونی مانع از تأسیس صنایع دراین سواحل شوند.
خبرنگار همشهری می‌نویسد، به رغم گفته‌های مسئولان محیط زیست، وجود آلاینده‌های نفتی، صنعتی، شیمیایی و فاضلاب‌های خانگی، دریای خزر را با فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر مواجه ساخته است.
بنا به گفته کارشناسان، سالانه بیش از یک میلیارد و 100 میلیون متر مکعب فاضلاب از طریق رودخانه‌ها وارد خزر می‌شود که از یک سو باعث آلودگی خزر و از سوی دیگر سبب کاهش اکسیژن و در نهایت تلف‌شدن آبزیان می‌شود. این در حالی است که بیش از 400 گونه آبزی در این پهنه آبی زیست می‌کنند که ماهیان خاویاری منحصر‌بفرد‌ترین نوع آنهاست.
